Dùng kháng sinh là một phần quen thuộc trong điều trị bệnh nhiễm khuẩn ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên, nhiều cha mẹ thấy con bị tiêu chảy, đầy bụng, ăn kém ngay sau vài ngày dùng thuốc.
Đây là dấu hiệu phổ biến của rối loạn tiêu hóa do kháng sinh – một tình trạng dễ gặp nhưng nếu không xử lý đúng, có thể khiến trẻ mệt mỏi, sụt cân, suy giảm miễn dịch và tái ốm nhanh chóng.
Vậy làm sao để nhận biết và chăm sóc bé đúng cách?
1. Vì sao kháng sinh gây rối loạn tiêu hóa?
Kháng sinh không chỉ tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, mà còn ảnh hưởng đến hệ vi khuẩn có lợi trong đường ruột.
Vì sao kháng sinh gấy rối loạn hệ tiêu hóa
Ruột non và ruột già của trẻ chứa hàng tỷ lợi khuẩn, đóng vai trò quan trọng trong việc:
-
Hỗ trợ tiêu hóa thức ăn
-
Cân bằng hệ miễn dịch
-
Ngăn chặn vi khuẩn có hại phát triển
Khi dùng kháng sinh, đặc biệt là dài ngày hoặc phổ rộng, lượng lợi khuẩn giảm mạnh, làm mất cân bằng hệ vi sinh. Hệ quả là bé dễ bị:
-
Tiêu chảy kéo dài
-
Đầy bụng, khó tiêu, chán ăn
-
Táo bón xen kẽ tiêu chảy
-
Rối loạn hấp thu dưỡng chất
2. Dấu hiệu bé bị rối loạn tiêu hóa do kháng sinh
Cha mẹ nên theo dõi các biểu hiện sau khi trẻ dùng kháng sinh vài ngày:
-
Đi ngoài phân lỏng, ngày 2–4 lần trở lên
-
Phân có mùi chua, đôi khi có nhầy
-
Bụng sôi, đầy hơi, chướng bụng
-
Trẻ ăn ít, bỏ bú, ngủ không sâu
-
Quấy khóc, mệt mỏi, kém hoạt bát
Nếu tiêu chảy kéo dài trên 3 ngày, có dấu hiệu mất nước (khô môi, mắt trũng, tiểu ít) thì cần đưa bé đi khám ngay.
3. Cách xử lý khi bé bị rối loạn tiêu hóa do kháng sinh
Cách xử lý khi bé bị rối loạn tiêu hóa do kháng sinh
Để giúp con phục hồi hệ tiêu hóa nhanh chóng, cha mẹ nên:
3.1. Tiếp tục dùng kháng sinh theo chỉ định
Trừ khi có phản ứng dị ứng nghiêm trọng, không nên tự ý ngừng thuốc. Việc dừng thuốc giữa chừng có thể khiến bệnh tái phát hoặc kháng thuốc.
3.2. Bổ sung lợi khuẩn – men vi sinh
Đây là giải pháp quan trọng và hiệu quả nhất:
-
Lợi khuẩn như Lactobacillus, Bifidobacterium giúp khôi phục cân bằng hệ vi sinh đường ruột
-
Giảm nhanh triệu chứng tiêu chảy, đầy bụng
-
Tăng sức đề kháng tiêu hóa, hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng
Nên dùng men vi sinh cách kháng sinh ít nhất 2 tiếng, duy trì 5–7 ngày hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ.
3.3. Cho bé ăn uống nhẹ nhàng, dễ tiêu
-
Ưu tiên cháo loãng, cơm nát, súp gà, sữa chua
-
Tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, gia vị, đồ sống
-
Với bé còn bú, mẹ nên duy trì cho bú đều, tăng cữ nếu bé có dấu hiệu mất nước
3.4. Bổ sung nước và điện giải
-
Cho trẻ uống từng ngụm nhỏ nước ấm
-
Có thể dùng dung dịch oresol pha đúng cách nếu trẻ tiêu chảy nhiều
-
Không ép bé uống quá nhiều trong 1 lần
4. Phòng tránh rối loạn tiêu hóa khi dùng kháng sinh
Một số mẹo giúp giảm nguy cơ bé bị rối loạn tiêu hóa:
-
Chỉ dùng kháng sinh khi thực sự cần thiết, có chỉ định bác sĩ
-
Không lạm dụng thuốc kháng sinh khi bé chỉ bị viêm nhẹ, ho, sổ mũi do virus
-
Luôn hỏi bác sĩ về việc kết hợp men vi sinh trong quá trình dùng thuốc
-
Theo dõi sát phản ứng của con sau mỗi đợt kháng sinh để có điều chỉnh phù hợp
Kết luận
Rối loạn tiêu hóa do kháng sinh là tình trạng thường gặp ở trẻ nhỏ. Dù không quá nguy hiểm, nhưng nếu không được chăm sóc đúng, bé dễ kiệt sức, chậm tăng trưởng, và dễ mắc bệnh tái phát. Giải pháp tốt nhất là kết hợp men vi sinh đúng thời điểm, nuôi dưỡng hệ tiêu hóa khỏe mạnh và dùng thuốc theo đúng hướng dẫn. Cha mẹ hãy luôn theo dõi sát thể trạng của con trong và sau quá trình dùng kháng sinh để kịp thời điều chỉnh, giúp bé sớm phục hồi.
