Hệ miễn dịch ban đầu (từ khi mới sinh): Trẻ em mới sinh ra có một hệ miễn dịch ban đầu, được gọi là hệ miễn dịch tư duy. Nó bao gồm các yếu tố như immunoglobulin G (IgG) do mẹ cung cấp qua sữa mẹ, giúp bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nhiễm trùng ban đầu.

Phát triển hệ miễn dịch sơ sinh: Trong những tháng đầu đời, hệ miễn dịch của trẻ phát triển nhanh chóng. Hệ miễn dịch sơ sinh bắt đầu tạo ra các loại tế bào miễn dịch cơ bản như T-cell và B-cell.

Hệ miễn dịch trung bình: Khi trẻ vào tuổi thiếu nhiên, hệ miễn dịch của họ bắt đầu phát triển và trở nên hiệu quả hơn. Điều này bao gồm sự phát triển của các kháng thể và tế bào miễn dịch, cũng như khả năng tạo ra một phản ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn đối với các chất kích thích ngoại lai.

Tiếp xúc với vi khuẩn và viêm nhiễm: Trẻ thường tiếp xúc với nhiều vi khuẩn và viêm nhiễm qua môi trường xung quanh. Điều này giúp hệ miễn dịch phát triển khả năng phản ứng đúng mục tiêu và học cách nhận diện và đối phó với các tác nhân gây bệnh.

Thay đổi giới tính: Trong giai đoạn tuổi dậy thì, có sự thay đổi về giới tính và hormone ảnh hưởng đến hệ miễn dịch. Ví dụ, estrogen ảnh hưởng đến hệ miễn dịch ở phụ nữ, trong khi testosterone ảnh hưởng đến hệ miễn dịch ở nam.

Phát triển hệ miễn dịch tạo vắc xin: Khi trẻ tiếp xúc với các vắc xin, hệ miễn dịch của họ học cách tạo ra kháng thể đối với các tác nhân gây bệnh cụ thể, giúp bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nhiễm trùng.

Các yếu tố di truyền, dinh dưỡng, và môi trường đều ảnh hưởng đến quá trình phát triển hệ miễn dịch ở trẻ em. Quá trình này có thể kéo dài đến khi trẻ trở thành người trưởng thành. Trong quá trình này, quá trình học tập và phát triển của hệ miễn dịch giúp trẻ phản ứng mạnh mẽ hơn đối với các tác nhân gây bệnh và duy trì sức kháng trong cuộc đời.

Hệ miễn dịch của trẻ được hình thành từ khi còn trong bụng mẹ và tiếp tục phát triển trong những năm đầu đời. Tuy nhiên, trong khoảng thời gian này, hệ miễn dịch của trẻ vẫn còn yếu và chưa hoàn thiện như của người lớn nên dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh, đặc biệt là bệnh lý về đường hô hấp nói chung và bệnh cảm lạnh, viêm họng nói riêng.

Hệ miễn dịch suy yếu ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ cũng như tác động lâu dài đến sức khỏe, đặc biệt là trẻ sinh non, thiếu cân, có bệnh lý bẩm sinh, gầy yếu, cơ địa dị ứng,…

Để tăng cường hệ miễn dịch cho bé, ba mẹ tham khảo áp dụng các giải pháp an toàn như sau:

• Nuôi con bằng sữa mẹ.
• Tiêm phòng đầy đủ và đúng thời.
• Chế độ dinh dưỡng cân đối và đầy đủ dưỡng chất.
• Luyện tập cho bé thói quen sinh hoạt lành mạnh, giữ gìn vệ sinh môi trường xung quanh.
• Bổ sung chất tăng cường miễn dịch.

Lợi ích của tiêm chủng cho sức khỏe của trẻ:

• Hiệu quả phòng bệnh: Đến 95% trẻ được tiêm chủng sẽ tạo miễn dịch bảo vệ cơ thể trước những loại virut, vi khuẩn, bệnh truyền nhiễm nguy hiểm bệnh có khả năng để lại di chứng nặng nề hay thậm chí gây tử vong cho trẻ em.
• Tạo điều kiện phát triển toàn diện cho trẻ: Trẻ tiêm phòng vacxin đầy đủ sẽ tránh được các bệnh truyền nhiễm, tạo miễn dịch bảo vệ cơ thể, không bị các di chứng cũng như dị tật đặc biệt ảnh hưởng đến thể chất và trí tuệ.

Vì vậy, để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho con trẻ và tránh những chủng bệnh có thể ngăn ngừa được, các bậc phụ huynh nên đưa con đi tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch.

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng để giúp trẻ được cung cấp đầy đủ năng lượng và dưỡng chất. Đồng thời, các bé sẽ có sức đề kháng tốt nhất chống lại sự tấn công của các tác nhân gây bệnh. Việc tập cho trẻ thói quen ăn uống tốt và lựa chọn thực phẩm giúp tăng cường hệ miễn dịch, không phải chỉ đối phó với những đại dịch trước mắt mà còn là nền tảng sức khỏe cho tương lai sau này.

Hàng loạt nghiên cứu khoa học đã cho thấy rằng các thói quen xấu trong sinh hoạt như thiếu ngủ, lười vệ sinh răng miêng, không vận động thường xuyên, chế độ ăn mất cân bằng,.. đều là yếu tố có thể gây suy giảm sức đề kháng.

Đây là lý do vì sao ba mẹ nên tập cho bé lối sống tốt ngay từ bé để giảm thiểu được tác động tiêu cực đến hệ miễn dịch.

• Chăm sóc răng miệng, mũi họng hàng ngày và thường xuyên lau dọn, sát khuẩn đồ chơi của trẻ.
• Cho bé ngủ sớm trước 21 giờ mỗi ngày và ngủ 12-14 tiếng/ngày đối với trẻ độ tuổi mẫu giáo.
• Tăng cường hoạt động thể lực, nhất là những nơi có môi trường trong lành, phơi nắng 20 phút vào mỗi buổi sáng. Tránh xa khu vực nhiều tiếng ồn và khói thuốc.
• Cho trẻ tiêm chủng đầy đủ theo lịch để cơ thể có kháng thể chống lại bệnh tật

Dị ứng nói chung là những phản ứng của cơ thể cho thấy hệ thống miễn dịch đang bị ảnh hưởng.

Nhiều nguyên nhân dẫn đến dị ứng, nhưng nguyên nhân chủ yếu là do sự thay đổi môi trường và do sức đề kháng của trẻ còn kém. Bên cạnh đó, một số yếu tố có thể gây ra phản ứng dị ứng của cơ thể như là phấn hoa, nấm mốc, lông chó mèo, một số loại thuốc hay thức ăn, hoặc có thể do di truyền,…

Tình trạng dị ứng sẽ gây tổn thương da và chỉ cần chăm sóc, vệ sinh sạch sẽ thì sẽ nhanh khỏi bệnh. Tuy nhiên, đối với một số trường hợp có bệnh lý thì các bậc phụ huynh cần phải chăm sóc trẻ cẩn thận hơn để tránh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ.