Tìm hiểu cách nhận biết bé bị thiếu sắt qua những dấu hiệu dễ bị nhầm lẫn. Đọc ngay để biết khi nào cần đưa con đi khám, phòng ngừa hiệu quả.
Sắt là vi chất dinh dưỡng thiết yếu, đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành hồng cầu, vận chuyển oxy đi khắp cơ thể và phát triển não bộ. Thiếu sắt có thể dẫn đến thiếu máu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, các dấu hiệu thiếu sắt thường dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác, khiến cha mẹ khó nhận ra. Vậy, cách nhận biết bé bị thiếu sắt là gì? Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện các triệu chứng một cách chính xác nhất.
1. Cách nhận biết bé bị thiếu sắt
Thiếu sắt không phải lúc nào cũng biểu hiện rõ ràng. Cha mẹ cần tinh ý quan sát để phát hiện sớm các dấu hiệu sau.
1.1. Thiếu máu (thiếu sắt ở mức độ nặng)
- Da xanh xao, nhợt nhạt: Đây là dấu hiệu điển hình nhất của thiếu máu thiếu sắt. Da trẻ có thể trở nên xanh xao hơn bình thường. Điều này đặc biệt đúng ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và niêm mạc mắt. Khi lật mí mắt dưới, bạn sẽ thấy niêm mạc nhợt nhạt, không hồng hào.
- Mệt mỏi, uể oải: Trẻ thiếu sắt thường thiếu năng lượng, ít vận động, đặc biệt hay buồn ngủ. Trẻ không còn hứng thú với các trò chơi hoặc hoạt động mà trước đây bé yêu thích.
1.2. Thay đổi trong hành vi và nhận thức
- Kém tập trung, học tập sa sút: Ở trẻ lớn hơn, thiếu sắt có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung. Nó cũng ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ và học hỏi. Điều này khiến kết quả học tập kém đi.
- Thay đổi tính cách: Trẻ có thể trở nên cáu kỉnh. Chúng có thể quấy khóc hoặc thờ ơ. Chúng ít tương tác hơn so với bình thường.
1.3. Thay đổi về thể chất
- Chậm tăng cân, tăng chiều cao: Thiếu sắt ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa năng lượng. Nó cũng ảnh hưởng đến sự phát triển tế bào. Điều này khiến trẻ tăng cân và tăng chiều cao chậm hơn so với các bạn cùng lứa.
- Sức đề kháng của trẻ kém: Sắt cần thiết cho hệ miễn dịch khỏe mạnh. Khi thiếu sắt, trẻ dễ ốm vặt. Chúng mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp hoặc tiêu hóa tái đi tái lại.
- Móng tay, tóc bị ảnh hưởng: Móng tay của trẻ có thể giòn. Chúng có thể dễ gãy. Chúng cũng có thể xuất hiện các vệt trắng. Tóc có thể khô, xơ. Chúng có thể rụng nhiều hơn.
- Hội chứng Pica (thèm ăn những thứ không phải thức ăn) là một dấu hiệu đặc biệt. Đây là một dấu hiệu ở trẻ thiếu sắt nặng. Trẻ có thể thích ăn đất sét, sơn tường, đá, giấy hoặc các vật lạ khác.
2. Vì sao thiếu sắt dễ bị bỏ qua?
Tình trạng thiếu sắt thường dễ bị bỏ qua do các lý do sau:
- Các dấu hiệu trên thường bị nhầm lẫn với các vấn đề khác.
- Cha mẹ thường nghĩ con biếng ăn đơn giản do sinh lý. Họ cũng có thể nghĩ con kén ăn. Họ không nghĩ đến nguyên nhân sâu xa là thiếu sắt.
- Nhiều cha mẹ coi ốm vặt là chuyện bình thường của trẻ nhỏ. Họ không nhận ra đó là dấu hiệu của hệ miễn dịch suy yếu do thiếu sắt.
- Mệt mỏi, uể oải thường bị cho là do trẻ ngủ không đủ giấc. Nó cũng có thể bị cho là do thay đổi thói quen sinh hoạt.
Chính vì sự trùng lặp này, cách nhận biết bé bị thiếu sắt trở nên vô cùng khó khăn. Do đó, việc chẩn đoán thiếu sắt cần được thực hiện bởi bác sĩ. Điều này được thực hiện thông qua các xét nghiệm máu. Các xét nghiệm này bao gồm cả nồng độ hemoglobin và ferritin (lượng sắt dự trữ trong cơ thể).
3. Các đối tượng trẻ có nguy cơ thiếu sắt cao
Cha mẹ nên đặc biệt chú ý đến các dấu hiệu trên. Điều này đặc biệt đúng nếu con thuộc các nhóm có nguy cơ cao dưới đây.
- Những trẻ sơ sinh sinh non, nhẹ cân có lượng sắt dự trữ từ mẹ rất thấp. Chúng cần được bổ sung sớm theo chỉ định của bác sĩ.
- Trẻ bú mẹ hoàn toàn sau 4-6 tháng tuổi cần được bổ sung. Lượng sắt trong sữa mẹ giảm dần. Nó không còn đủ đáp ứng nhu cầu tăng cao của trẻ.
- Trẻ biếng ăn có chế độ ăn không cân bằng. Điều này đặc biệt đúng ở trẻ ít ăn thịt đỏ, lòng đỏ trứng, hoặc các loại đậu.
- Trẻ bị tiêu chảy kéo dài hoặc các vấn đề đường ruột khác cũng có nguy cơ. Tình trạng này làm giảm khả năng hấp thu sắt của cơ thể.
4. Cách phòng ngừa thiếu sắt ở trẻ
Để phòng ngừa thiếu sắt, cha mẹ nên làm những điều sau.
- Nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất và dễ hấp thu nhất cho trẻ.
- Xây dựng chế độ ăn dặm giàu sắt. Khi trẻ bắt đầu ăn dặm (từ 6 tháng tuổi), hãy ưu tiên các thực phẩm giàu sắt. Chúng bao gồm thịt bò, gan, lòng đỏ trứng, rau bina và ngũ cốc tăng cường sắt.
- Cho trẻ uống bổ sung sắt khi cần thiết. Điều này được thực hiện theo chỉ định của bác sĩ. Điều này áp dụng cho các trường hợp có nguy cơ cao như trẻ sinh non hoặc bú mẹ hoàn toàn sau 4 tháng tuổi.
Cách nhận biết bé bị thiếu sắt và cách xử lý kịp thời tình trạng thiếu sắt là chìa khóa. Điều này giúp đảm bảo sự phát triển toàn diện của trẻ. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào, cha mẹ hãy đưa con đến gặp bác sĩ để được tư vấn và chẩn đoán chính xác nhất.
